Rěčne kućiki

Jaty a njewotnajaty

Što je njewotnajena parcela? Přez tajke słowo sym so njedawno nowiny čitajo zakopoliła. Dźěše wo ležownosć, kotruž móžeš sej wotnajeć a kotraž bě swobodna, potajkim wona bě njewotnajata. Werb wotnajeć słuša do cyłeje přiwuzneje swójby werbow: zajeć, přijeć, zjeć, zapřijeć atd. Jich zakład je werb jeć – tón dźensa sam za so nichtó wjace njewužiwa. Znaty pak je jeho particip jaty – němsce „Häftling“ abo „Gefangene“. A tute słowo móže nam lochko jako mosćik słužić, kak tworja wšě tute werby pasiwny particip – wšudźe je wobstatk jaty a dodawaja so jenož předłóžki: zajaty, přijaty, zjaty, zapřijaty a wězo tež wotnajaty. W tamnych formach pak zadźerži so werb wotnajeć mjeztym zwjetša tak kaž na přikład měšeć. Wotnajam kaž měšam, wotnaješ kaž měšeš, wotnaja kaž měša atd. Jeničce particip wotnajaty wostanje při prěnjotnej formje, a tutu podawaja słowniki zwjetša wosebje: wotnajeć, wotnajam, ale wotnajaty. Prawopisny słownik wšak doporučuje tež za formu přitomnosće dźensa trochu archaisku formu: wotnajmu, wotnajmješ. Tola hač budźe so wona rewitalizować, je skerje dwělomne.

S. Wölkowa

temy: gramatika

klučowe słowa: werb, particip, konjugacija

hesła: jaty, njewotnajaty, wotnajeć